Chỉ sau một năm ra mắt, Chat GPT đã trở thành dấu hiệu rõ ràng nhất về những biến đổi sâu sắc mà trí tuệ nhân tạo có thể mang lại cho xã hội. Thời điểm này, câu hỏi lớn nhất không phải về công nghệ chúng ta đã tạo nên, mà là tương lai chúng ta đang hướng tới và Chat GPT đã khơi dậy những luận bàn về tương lai của loài người trong kỷ nguyên AI.
Sự ra mắt của Chat GPT cuối năm 2022 đã khơi dậy một làn sóng tò mò khắp thế giới. Nó trở thành ứng dụng internet tăng trưởng nhanh nhất mọi thời đại khi đạt được mức 100 triệu người dùng chỉ trong hai tháng đầu. Facebook đã mất hơn 4 năm để đạt được con số này, Twitter mất hơn 5 năm còn Instagram mất khoảng 2 năm.
Hơn 2 triệu nhà phát triển phần mềm đang xây dựng nền tảng AI của họ dựa trên giao diện lập trình ứng dụng (API) của OpenAI- công ty đứng sau Chat GPT; bao gồm phần lớn các công ty Forbes 500 và hàng trăm công ty tại Việt Nam.
Chat GPT đã đưa AI từ bên rìa của các cuộc tranh luận trong xã hội trở thành chủ đề “hot” nhất đối với cả giới trẻ, doanh nhân và các nhà hoạch định chính sách.
Như một người nghiên cứu trẻ, chính tôi đã từng phải ngạc nhiên về khả năng của Chat GPT trong việc hỗ trợ công việc hàng ngày. Từ việc tìm nguồn đến tóm tắt thông tin, hay thậm chí gợi ý một vài đoạn của các bài viết phân tích sâu và tạo hình minh hoạ công phu. Chat GPT giúp tôi rút ngắn thời gian cho các bài viết từ một vài ngày xuống chỉ còn một vài giờ đồng hồ, trong khi chất lượng của các bài được hỗ trợ bởi AI vượt trội hơn những gì tôi viết trước khi có công cụ này.
Và bây giờ, sau gần một năm trải nghiệm không chỉ Chat GPT, mà cả các chatbot khác được ra mắt trong năm qua như Bard của Google hay ErnieBot của Baidu, tôi có thể chắc chắn rằng AI sẽ là công nghệ cách mạng hóa cách chúng ta làm việc hàng ngày. Từ đó sẽ tái định hình cơ cấu xã hội trong thế kỷ 21.
Chat GPT đã kích hoạt một cuộc chạy đua AI toàn cầu. Tiềm năng của AI đang thúc đẩy niềm tin của các quốc gia và tập đoàn. Từ những gã khổng lồ công nghệ ở Thung lũng Silicon đến các công ty khởi nghiệp mới nổi tại Thâm Quyến và Bengaluru, hàng loạt sáng kiến AI mới đã ra mắt trong năm 2023.
Ngay cả tại Trung Quốc, nơi Chat GPT không có sẵn một cách chính thức cho người dùng, công cụ này đã thu hút sự chú ý của giới công nghệ tại đây, thúc đẩy một cuộc đua giữa các công ty như Baidu, Alibaba và 360 để phát triển các sản phẩm AI tương tự. Và cuộc đua toàn cầu này không chỉ bị giới hạn trong việc phát triển các sản phẩm chat mới cho người dùng mà còn đang mở rộng để tìm kiếm các ứng dụng sáng tạo AI trong giáo dục, chăm sóc sức khoẻ, tài chính, quốc phòng… để định hình lại các ngành công nghiệp và xã hội nói chung.
Nhân vật chính
Trong cơn cuồng phong AI này, một cá nhân đang nổi lên hơn tất cả là Sam Altman. Là Chủ tịch và Giám đốc điều hành của OpenAI, Sam Altman là người đi đầu trong cuộc cách mạng AI, không chỉ thúc đẩy đổi mới công nghệ mà còn là trong các cuộc đối thoại về các vấn đề đạo đức trong việc ứng dụng AI. Dưới sự dẫn dắt của Sam Altman, OpenAI đã khẳng định vị trí dẫn đầu trong ngành bằng cách liên tục nới rộng giới hạn những gì AI có thể làm.
Sự ra mắt của GPT-3 và GPT-4 là hai cột mốc quan trọng trong việc nâng cao khả năng hiểu và xử lý ngôn ngữ tự nhiên của AI, và việc OpenAI cho phép người dùng tiếp cận với khả năng này miễn phí qua Chat GPT đã bộc lộ tiềm năng lớn lao của AI.
Sau khi ra mắt Chat GPT, Sam Altman đã đóng một vai trò lớn trong việc thúc đẩy cuộc thảo luận toàn cầu về sự phát triển có đạo đức và ứng dụng rộng rãi nhưng công bằng của AI.
Sam Altman là một trong số các CEO đã gặp các nhà lãnh đạo Nhà Trắng, bao gồm Tổng thống Joe Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển AI có đạo đức và trách nhiệm.
Ông nhận thấy tác động kép về tiềm năng và rủi ro của AI. Ông ủng hộ nỗ lực hợp tác giữa các nhà phát triển, nhà nghiên cứu, và nhà hoạch định chính sách để đưa ngành công nghệ AI theo hướng có trách nhiệm. Sứ mệnh của OpenAI dưới sự lãnh đạo của Sam Altman là đảm bảo rằng AI mang lại lợi ích cho toàn nhân loại và kết nối những đột phá công nghệ với phúc lợi xã hội.
Sam Altman hình dung ra tương lai trong đó AI có thể giải quyết nhiều vấn đề cấp bách của xã hội, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển AI an toàn và có lợi cho mọi người. Tầm nhìn của Sam Altman được thể hiện qua việc đầu tư vào các công nghệ nâng cao trí thông minh và sức khỏe con người, ủng hộ phát triển liên tục nhưng đảm bảo bình đẳng trong quyền tiếp cận.
Những suy nghĩ của Sam Altman cho thấy tác động tiềm năng đối với những người lao động sẽ bị AI thay thế và sự xuất hiện của trí tuệ nhân tạo tổng hợp (AGI, Artificial General Intelligence); một loại AI có khả năng suy nghĩ và học hỏi tương tự như con người đang ngày càng đến gần.
Bản thân Sam Altaman cũng đã phải ngạc nhiên trước ảnh hưởng lớn của chính mình. Trong cuộc phỏng vấn với tạp chí New York, Sam Altman đã ngạc nhiên về vị thế hiện tại. “Thực sự, tôi chỉ là một người Do Thái với một tuổi thơ đầy ngượng ngùng và lúng túng. Và tôi đang lãnh đạo một trong những dự án công nghệ quan trọng nhất thời đại. Tôi không thể tưởng tượng rằng mình lại có thể đạt được điều này”- ông nói.
Đối với Sam Altman, rất ít người khi còn trẻ có thể dự đoán rằng phát minh của mình có tác động lớn như vậy trên toàn cầu.
Chỉ sau một năm ra mắt, Chat GPT đã trở thành dấu hiệu rõ ràng nhất về những biến đổi sâu sắc mà trí tuệ nhân tạo có thể mang lại cho xã hội. Thời điểm này, câu hỏi lớn nhất không phải về công nghệ chúng ta đã tạo nên, mà là tương lai chúng ta đang hướng tới và Chat GPT đã khơi dậy cuộc trò chuyện đang diễn ra trên khắp thế giới về tương lai của loài người trong kỷ nguyên AI.
Cho dù những cuộc trò chuyện này diễn ra trong quá trình xây dựng chính sách của các quốc gia, trong các cuộc họp hội đồng quản trị của những tập đoàn lớn hay chỉ giữa hai nhân viên ngồi uống trà ven đường về cách áp dụng AI trong công việc của họ. Thành công của Chat GPT nhắc nhở tất cả chúng ta phải suy ngẫm về những gì đang ở phía trước.
Do vậy, cuộc trò chuyện xung quanh Chat GPT và AI đã bắt đầu chuyển từ sự trầm trồ về khả năng của công nghệ này sang việc chuẩn bị cho những biến đổi sâu sắc mà AI có thể mang lại.
Công nghệ AI đang ngày càng có khả năng đưa ra các quyết định độc lập, không cần phụ thuộc vào con người để hoạt động, và có thể vượt qua khả năng giám sát của con người trong những năm tới. Những đột phá này làm rõ sự cần thiết của một chiến lược hướng tới tương lai, cân nhắc giữa sự đổi mới và các biện pháp bảo vệ đạo đức để khai thác tiềm năng của AI một cách có trách nhiệm.
Các nhà lập pháp đã bắt đầu thảo luận nghiêm túc về cách quản lý sự phát triển của AI – điều mà Sam Altman đã ủng hộ trong nhiều năm qua. Chỉ vài tháng sau khi Chat GPT được phát hành, chính phủ Mỹ và Anh đã công bố các sáng kiến AI mới với mức độ ưu tiên chính sách cao và nhóm G7 đã công bố kế hoạch phối hợp để thiết lập các hàng rào bảo vệ đối với công nghệ AI.
Với Chat GPT, con người dần học cách sử dụng để nâng cao năng suất lao động, trong giáo dục và cho niềm vui hàng ngày.
Những đóng góp của Sam Altman thông qua OpenAI đã tạo tiền đề cho sự phát triển, triển khai, và quản lý AI có đạo đức, đảm bảo rằng khi AI trở nên tiên tiến hơn, chúng vẫn sẽ phù hợp với các mục tiêu và giá trị rộng lớn hơn của nhân loại.
Sam Altman sẽ tiếp tục đóng góp lớn trong việc định hình cách loài người có thể tồn tại và phát triển với các hệ thống AI ngày càng tiên tiến.
Cùng với Sam Altman sẽ là một danh sách các nhân vật trong lĩnh vực AI ngày càng có ảnh hưởng lớn trong xã hội, bao gồm những cá nhân như Robin Li của Baidu, Andrew Ng của Landing AI, hay Dario và Daniela Amodei của Anthropic.
Tên của họ sẽ được ghi nhớ trong lịch sử như những nhà đổi mới quan trọng nhất của thế kỷ 21.
Nhà báo Phạm Vũ Thiều Quang
.svg){kind=icon}
