Bắt đầu từ con số 0, vươn lên Top 20 thế giới
Ngày 17/4/2019, Tập đoàn Vingroup công bố chính thức thành lập Viện nghiên cứu Trí tuệ nhân tạo (VinAI Reseach). Trọng trách dẫn dắt Viện được lãnh đạo Tập đoàn tin tưởng gửi gắm cho một trong những tên tuổi hàng đầu thế giới trong lĩnh vực AI (trí tuệ nhân tạo), đó là Tiến sĩ Bùi Hải Hưng, người đã có nhiều thành công tại Google Deep Mind.
“Khi quyết định về Việt Nam xây dựng đội ngũ VinAI, chúng tôi hoàn toàn chưa biết cần phải làm những gì. Tuy nhiên, chúng tôi đã thống nhất xác định tiêu chí phải đạt được là “hàng đầu thế giới” không chỉ trong hoạt động nghiên cứu mà trong hoạt động phát triển sản phẩm”, ông Hưng nhớ lại.
Và rồi chỉ sau khoảng 3 năm, VinAI đã có tên trong “Bảng xếp hạng các công ty nghiên cứu AI tốt nhất trên toàn cầu” do Thundermark Capital công bố năm 2022 dựa trên khảo sát các ấn phẩm nghiên cứu quan trọng nhất, uy tín nhất về AI. Trong bảng xếp hạng chỉ gồm những tên tuổi lớn như vị trí số 17 Salesforce (Mỹ), 18 – Yendex (Nga), 19 – NEC (Nhật Bản), 21 là Bosch (Đức)… Rất tự hào khi xuất hiện ở vị trí số 20 là một công ty đến từ Việt Nam - công ty rất nhỏ, rất mới, chưa từng xuất hiện trước đó.
“Đây là minh chứng cho định hướng đúng của VinAI, khẳng định năng lực nghiên cứu của VinAI nói riêng, AI Việt Nam nói chung. Đây cũng là sự thừa nhận của thế giới đối với nỗ lực của chúng tôi”, ông Hưng tự hào chia sẻ.
Vậy VinAI đã làm gì trong những năm qua để nhanh chóng vào Top 20 công ty nghiên cứu AI hàng đầu thế giới?
Gần 150 công trình được công bố tại những hội thảo uy tín nhất thế giới về AI
“Bí quyết” đầu tiên được Viện trưởng, Tổng Giám đốc VinAI đề cập liên quan tới chất lượng nghiên cứu.
“Ngay từ khi thành lập, chúng tôi luôn đặt chất lượng nghiên cứu lên hàng đầu. Chúng tôi tự đề ra yêu cầu: Tất cả nghiên cứu viên và thực tập sinh của VinAI chỉ được tính là có công trình nghiên cứu khi công trình được công bố ở những ấn phẩm hội nghị uy tín đẳng cấp thế giới”, ông Hưng cho biết.
Để hiểu rõ đâu là các hội nghị, hội thảo khoa học uy tín, VinAI đã tìm hiểu hệ thống đánh giá quốc tế, tham khảo ý kiến của nhiều giáo sư hàng đầu về AI tại các trường đại học uy tín nhất thế giới. Ttrên cơ sở đó, VinAI đã xây dựng danh sách 15 - 16 hội nghị, hội thảo.
Chỉ sau 1 năm kể từ ngày thành lập, ngay năm 2020, đội ngũ VinAI đã có 20 bài báo và cho đến năm 2023, con số này tăng lên mức gần 150 bài báo được công bố tại những hội nghị, hội thảo quốc tế uy tín. Cần lưu ý, khi VinAI bắt đầu đặt ra mục tiêu thách thức cho mình, không có bất cứ công trình nào trong lĩnh vực AI đến từ Việt Nam được các hội nghị, hội thảo trong danh sách này chấp nhận.
“Lúc tự đặt mục tiêu, bản thân chúng tôi cũng không biết chúng tôi có làm được không. Nhiều bạn ở VinAI nói với tôi: Anh đặt mục tiêu như vậy khó quá. Điều này có thể làm được ở Mỹ nhưng Việt Nam chưa ai làm được cả. Nhưng như tôi đã nói, đây là một bài thử. Nếu làm được thì sẽ lan tỏa niềm cảm hứng và động lực lớn tới các bạn trẻ, các thế hệ mới. Kết quả cho thấy, chúng ta hoàn toàn có thể làm được những việc mang đẳng cấp ngang tầm thế giới ngay tại Việt Nam”, ông Hưng bộc bạch.
Quá nửa thực tập sinh nhận học bổng tại các trường Top 20 thế giới về AI
Thực tập sinh là một chương trình khá đặc biệt tại VinAI, với mục tiêu ươm mầm, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao về AI, đáp ứng được các tiêu chuẩn của thế giới, góp phần cho sự phát triển của AI Việt Nam trong tương lai.
Tính đến thời điểm này, chương trình đặc biệt của VinAI đã tuyển dụng được khoảng 120 thực tập sinh. Sau khi trúng tuyển, thực tập sinh được tham gia các chương trình nghiên cứu cũng như phát triển sản phẩm tại VinAI trong thời gian 2 năm, trong môi trường làm việc mà các tiêu chuẩn, yêu cầu đều ở mức độ đẳng cấp thế giới.
Một trong những thành quả nổi bật của chương trình là quá nửa số thực tập sinh sau khi tốt nghiệp (khoảng 60 người) đã được nhận học bổng tiến sĩ tại các trường Top 20 của thế giới về AI. Những học bổng này do các trường trao tặng dựa vào những thành tích đóng góp của các bạn trẻ trong quá trình làm việc tại VinAI.
“Trước khi làm thực tập sinh, cơ hội các bạn có thể được học bổng tại trường Top 20 thế giới về AI gần như bằng không. Sau khi có kinh nghiệm nghiên cứu tại VinAI, đặc biệt là tham gia những công trình nghiên cứu được thế giới công nhận là công trình nghiên cứu hàng đầu, thực tập sinh có nhiều cơ hội nhận được những học bổng có giá trị lớn, lên tới vài trăm nghìn USD, tại các trường đại học Top đầu thế giới”, ông Hưng nhìn nhận.
Với 60 thực tập sinh nhận được học bổng cao, xét về khía cạnh tài chính, chương trình thực tập sinh của VinAI đã đem lại giá trị khá lớn cho Việt Nam. Tuy nhiên, giá trị mang lại không chỉ nằm ở khía cạnh kinh tế mà còn là tri thức nhận được từ nguồn nhân lực được đào tạo tại các trường hàng đầu thế giới.
Mạng lưới cựu sinh viên toàn cầu hiện tại của VinAI bao gồm các sinh viên từ các trường đại học Top đầu thế giới như: University of Maryland, Wisconsin, Georgia Institute of Technology, Yale University, Cornell University, Monash University, Johns Hopkins University…, sẵn sàng chung tay “ươm mầm”, chuẩn bị nguồn nhân lực AI cho Việt Nam.
Kết nối cộng đồng AI Việt Nam với cộng đồng AI thế giới
Một trong những mục tiêu ngay từ khi thành lập VinAI là sứ mệnh kết nối cộng đồng AI Việt Nam với cộng đồng AI thế giới.
Để thực hiện sứ mệnh này, VinAI đã sáng lập ra sự kiện AI Day, diễn ra mỗi năm 1 lần. AI Day là diễn đàn, sân chơi, nơi trao đổi thông tin, kinh nghiệm của các cá nhân, tổ chức nghiên cứu, doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực liên quan đến AI trên toàn thế giới.
Sau 5 năm tổ chức, AI Day đã trở thành sự kiện được mong đợi, ghi dấu ấn đậm nét trong giới công nghệ, thu hút ngày càng nhiều diễn giả, nhà khoa học, chuyên gia, doanh nghiệp hàng đầu thế giới. Chẳng hạn, AI Day 2020 có sự tham gia của Jeff Dean - Giám đốc Google AI. Đặc biệt, AI Day 2023 vừa diễn ra vào tháng 12 tại thành phố Hồ Chí Minh có sự tham gia của Sam Altman – Đồng sáng lập, CEO của OpenAI, người tạo ra ChatGPT, công cụ làm thay đổi cách thế giới vận hành.
Trong cuộc trao đổi trực tiếp tại sự kiện này, khi nhận được đề nghị của ông Hưng về việc hỗ trợ AI Việt Nam, Sam Altman đã thể hiện sự sẵn sàng, hoan nghênh sự hợp tác với các startup và đơn vị nghiên cứu của Việt Nam
Theo người đứng đầu VinAI, “trái ngọt” thu được từ chuỗi sự kiện AI Day hàng năm là đã thực hiện được sứ mệnh kết nối AI Việt Nam với AI thế giới. Qua đó, thế giới đã biết tới Việt Nam nhiều hơn, nhìn nhận Việt Nam là một quốc gia tiềm năng về AI, có rất nhiều cá nhân xuất sắc về AI.
“Rinh” giải thưởng có tính chất sáng tạo nhất tại CES 2024
“Bí quyết” thành công nữa của VinAI chính là sự lựa chọn đúng đắn trong mảng phát triển sản phẩm: Tập trung nghiên cứu về ứng dụng của AI trong lĩnh vực công nghiệp vận chuyển.
“Ngành công nghiệp ô tô đang có sự thay đổi rất lớn, từ xe điện, xe tự lái… Đó là cơ hội cho chúng ta”, ông Bùi Hải Hưng nhận xét, đồng thời cho biết, VinAI đã có bộ sản phẩm được trang bị cho ô tô của Vinfast và một số hãng xe khác của Châu Âu.
Đặc biệt, cách đây hơn 1 tuần, tại CES 2024 ở Las Vegas - sự kiện công nghệ nổi tiếng nhất, uy tín nhất thế giới - sản phẩm Mirror Sense do VinAI nghiên cứu, phát triển trên nền tảng xe ô tô của VinFast, được nhận danh hiệu CES Innovation Award Honoree - giải thưởng trao cho những sản phẩm có tính chất sáng tạo nhất tại CES năm nay.
“Sản phẩm của VinAI đồng hành cùng 30 sản phẩm khác của thế giới tại CES – sự kiện quốc tế có hàng trăm nghìn người tham gia. Đây cũng là một trong những tín hiệu rất đáng mừng, cho thấy khi đặt mục tiêu phát triển sản phẩm ở đẳng cấp thế giới và quyết tâm làm, chúng ta hoàn toàn có thể làm được”, ông Hưng nói.
Xây dựng mô hình ngôn ngữ lớn tiếng Việt với 7,5 tỷ tham số
“Câu chuyện về AI tạo sinh, trợ lý ảo AI là đề tài nóng nhất trong khoảng hai năm trở lại đây. Tại VinAI, chúng tôi đã bắt đầu công việc nghiên cứu xây dựng ra những thuật toán, hệ thống cho AI tạo sinh từ rất sớm”, Viện trưởng Bùi Hải Hưng kể tiếp.
Trong sự kiện AI Day 2023, VinAI công bố dự án mã nguồn mở AI với tên gọi PhởGPT – một cái tên thể hiện rõ mong muốn đưa PhởGPT trở nên phổ biến, được yêu thích, sử dụng hàng ngày, mang đặc trưng của người Việt, như món Phở truyền thống của Việt Nam.
PhởGPT là mô hình ngôn ngữ lớn tiếng Việt với 7,5 tỷ tham số, được VinAI huấn luyện, phát triển hoàn toàn, không phụ thuộc vào bất kỳ mô hình nào khác của thế giới. Đặc biệt hơn nữa, VinAI đã công bố và cung cấp mô hình này dưới hình thức mã nguồn mở. Tất cả mọi người đều có thể sử dụng, tiếp tục tham gia đóng góp vào việc cải thiện, cải tiến, phát triển, hoàn thiện mô hình.
“Chúng tôi rất hy vọng trong tương lai, các bạn trẻ Việt Nam sẽ có thêm nhiều đóng góp cho những công trình quan trọng về AI cho Việt Nam và tại Việt Nam”, ông Hưng bày tỏ.
Niềm tự hào người Việt
“Càng ngày, chúng ta càng được nghe nhiều hơn về những tấm gương người Việt thành công trong lĩnh vực AI. Những nhà nghiên cứu ở những công ty, những trường đại học hàng đầu thế giới, cùng với những thành công bước đầu tại VinAI. Những thành tựu trong nghiên cứu, phát triển sản phẩm và kết quả nổi bật trong việc "ươm mầm", đào tạo tài năng cho AI Việt Nam khiến chúng ta tự tin vào khả năng của mình, tự hào rằng người Việt khi ở trong môi trường tốt nhất có thể có đóng góp rất lớn cho khoa học, ngay cả những ngành khoa học mũi nhọn của thế giới”, ông Hưng nhấn mạnh.
.svg){kind=icon}
